SCADA Nedir?
SCADA terimi, İngilizce “Supervisory Control and Data Acquisition” kelimelerinin ilk harflerinin alınmasından oluşur. Tükçesi Merkezi Denetim ve Veri Toplama Sistemi’dir. SCADA sistemleri, geniş bir bölgede bulunan birimlerin merkez bilgisayar aracılığıyla kontrol edilmesi, izlenmesi, birimlere ait geçmiş verilerin saklanma vazifesini yapan sistemlere verilen genel bir isimdir.
Operatörler, SCADA sistemlerini sayesinde bir prosesin işleyişini görüntüleyerek kontrol ve kumanda ederler. Endüstriyel proseslerde telekomünikasyon sistemlerinde, ulaşım sektöründe, enerji santrallerinin kontrolünde kullanılmaktadırlar. SCADA sistemleri sayıları yüzbinleri bulan prosesleri kontrol edebilmektedir.
SCADA sistemleri, özet olarak; en az maliyetle, kontrol edilen sistemde belirlenen hedefleri tutturabilecek üretim ve denetim sürecinin ve bu süreçte yer alan sistem elemanlarının anlık olarak izlenmesi ve kontrolünün gerçekleştirilmesini sağlayan uygulamalardır
SCADA Sistemlerinin Kullanım Alanları Nelerdir?
Endüstriyel otomasyon sistemlerinin temel amacı, üretim aşamasında kullanılan insan gücünü en aza indirerek insani hataların önüne geçilmesi ve belirli bir standardizasyon sağlanarak ürün kalitesini ve hızını artırmaktır.
SCADA sistemleri uzaktan haberleşmeye olanak sağlayarak özellikle ulaşılması zor ve uzak mesafelere müdahale etmeyi kolaylaştırır ve ekonomik avantajlar sağlar (Gülle, 2004). Günümüzde enerji üretim tesislerinde, su depolama ve nakil işlemlerinde, doğalgaz dağıtım hatlarında, ulaşım ve inşaat sektöründe, güvenlik ve bankacılık sistemlerinde, yem üretimi ve iklimlendirme gibi çeşitli alanlarda bu tarz sistemler uygulanmaktadır.
Günümüzde otomasyonun kullanıldığı hemen her alanda SCADA sistemi uygulanmaktadır. Bu sık kullanımın pek çok nedeni vardır. Örneğin; SCADA sistemi kullanılan şebekelerde insan hayatı için tehlikeli olan bazı durumlar ortadan kalkmıştır. Bunun yanı sıra SCADA sistemi ile izlenen prosesle ilgili rahatlıkla bilgi almak ve arıza durumlarında hatalı elamanların bulunarak sisteme uzaktan müdahale edilebilmesi mümkündür.
SCADA sistemi kullanıcının talepleri doğrultusunda çalıştığı için kontrol edilecek sistem daha güvenilir ve kullanıcı sayısı daha az olur. Bu sistemin avantajlı özelliklerinden biri de rapor alınabilmesidir. Rapor alma özelliği kullanılarak kontrol edilen sisteme ait geçmişteki ve anlık değerler rapor olarak alınabilir [5].
SCADA’nın önemli özelliklerinden biri alarm (uyarı) verebilmesidir. Ayarlanan değerler değişiklik gösterdiğinde alarm sayesinde kullanıcı haberdar olmaktadır.
Ele alınan tüm bu avantajlar, SCADA sisteminin günümüzde pek çok alanda kullanılmasını sağlamıştır. Aynı zamanda üretici firmalar müşterilerine güvenilir, daha uygun fiyatlı ve kullanışlı sistemler sunmak için her zaman arayış içinde olmuşlardır. Bu istekleri tam anlamıyla karşılayan sistemlerden biri olduğu için SCADA çokca tercih edilmektedir.